mgr inż. Anna Biernacka-Freino

Guzy GEP

Hormonalnie czynne guzy żołądkowo-jelitowo-trzustkowe (GEP) są rzadkimi nowotworami występującymi u 2–3 osób na 100 000 mieszkańców. Mogą one umiejscawiać się w całym organizmie, ale najczęściej atakują trzustkę. Objawy charakterystyczne dla każdego z nowotworów są spowodowane często nadprodukcją jednego pojedynczego hormonu, od którego zwykle pochodzi nazwa guza.

Badania przeprowadzone w ostatnich latach dostarczyły licznych dowodów na udział wielu genów w powstawaniu guzów GEP. W porównaniu z innymi nowotworami złośliwymi rosną one wolno i chorzy mogą żyć długo nawet po wystąpieniu przerzutów. Guzy GEP/NET hormonalnie czynne (takie, które dają objawy kliniczne związane z nadprodukcją serotoniny) to rakowiaki oraz guzy części wewnątrzwydzielicznej trzustki.

Rakowiaki

Rakowiak jest najczęstszym guzem hormonalnie czynnym występującym w obszarze żołądkowo-jelitowo-trzustkowym (około 40–50% wszystkich GEP). Towarzyszą mu: biegunki, bóle brzucha, skurcze oskrzeli, zmiany prawej części serca. Spośród wszystkich guzów GEP/NET rakowiaki dają dobre rokowania. Leczenie poprawia jakość życia i przeżycie, które u pacjentów z rakowiakami zależy od umiejscowienia ogniska pierwotnego nowotworu, tempa wzrostu guza i obecności przerzutów.

Inne guzy neuroendokrynne

Do grupy guzów hormonalnie czynnych występujących rzadziej niż rakowiaki należą także:* insulinoma (nowotwór wysp trzustkowych); * gastrinoma; * VIPoma; * glucagonoma i somastatinoma (nowotwory trzustki).

Charakteryzują się one:

* powolnym tempem wzrostu;

* złośliwym charakterem;

* przerzutami, najczęściej przed wystąpieniem objawów klinicznych, gdy rozmiary guza przekraczają 2 cm, głównie do wątroby i węzłów chłonnych;

* bezobjawowym przebiegiem przez lata;

* niecharakterystycznymi objawami będącymi częstą przyczyną pomyłek diagnostycznych;

* złożoną diagnostyką, wymagającą skomplikowanych metod laboratoryjnych i obrazowych.

Diagnostyka i leczenie

W diagnostyce guzów NET wykorzystywane są specyficzne i niespecyficzne markery, takie jak chromogranina A (CgA). Jest ona ważnym markerem w monitorowaniu przebiegu choroby i leczenia guzów GEP oraz niezależnym czynnikiem prognostycznym przeżycia chorych. W diagnostyce zespołu rakowiaka najbardziej użytecznym badaniem jest wydalanie kwasu 5 hydroksyindolooctowego w moczu (5-HIAA). Guzy GEP leczy się chirurgicznie. W większości przypadków całkowite usunięcie zmiany nowotworowej jest jednak niemożliwe, ze względu na stopień zaawansowania choroby w momencie rozpoznania. Podstawową rolę w terapii farmakologicznej hormonalnie czynnych guzów GEP odgrywają analogi somatostatyny, szczególnie jej formy długodziałające. Leczenie analogami uznane jest obecnie za „złoty standard” zwalczania guzów GEP. W przypadkach zaawansowanych postaci tych nowotworów stosuje się dodatkowo np. leczenie interferonem alfa lub kombinowaną terapię analogami somatostatyny i interferonem alfa. Chemioterapia nie jest leczeniem pierwszego rzutu. Powinna być ona zarezerwowana jedynie dla przypadków z zaawansowaną postacią choroby, szczególnie dla nisko-zróżnicowanych guzów trzustki. Technika radioizotopowa jest wykorzystywana głównie w leczeniu zaawansowanych przypadków guzów GEP.

autor: Dobry Dietetyk (MN)

Przeczytaj inne porady z tej kategorii

Poskromić raka

Czerw 25, 2014 Choroby nowotworowe

Coraz częściej udaje się raka zaleczyć lub wyleczyć. Naukowcy poznali bowiem mechanizmy wywołujące tę chorobę. Teraz szukają sposobów, by pomóc ludziom, którzy żyją „po raku”.

czytaj więcej

Schorzenia proktologiczne

Czerw 25, 2014 Choroby nowotworowe

Z dr. hab. n. med. Wiesławem Tarnowskim, chirurgiem proktologiem, kierownikiem Oddziału Chirurgii Ogólnej i Onkologicznej Szpitala Grochowskiego w Warszawie rozmawia Magdalena Próchnicka-Jarosz

czytaj więcej